Vunnu hús fyri 2,6 milliónir: Nú mugu tey sjálvi leggja pengar á borðið

Tað er ikki ókeypis at vinna eini hús

(Mynd: TV2)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Sunnvá Dahl Rasmussen og Martin Høgfeldt Olsen vunnu í gjár eini hús í sendingini Nybyggerne á TV2. Húsini hava eitt virði á 2,6 milliónir krónur.

Men tað er ikki skattafrítt. Ekstrabladet skrivar, at føroyska parið skal rinda skatt av húsinum.

Hanne Sønderby, løgfrøðiligur ráðgevi hjá TV2 sigur við blaðið, at tað eru greiðar mannagongdir um hetta.

Í Nybyggerne verða leikararnir funnir umvegis eina casting ella upptøkuroynd, og tá skal b-skattur rindast av vinninginum.

Í hesum føri verður vinningurin skattliga sæddur sum løn fyri luttøku í sendingini, og luttakararnir skulu tí rinda vanligan inntøkuskatt av virðinum. Luttøkan verður mett at vera arbeiði, og tí skulu tey rinda b-skat, sigur Hanne Sønderby við Ekstrablaðið.

Hetta er ikki nakað sum TV2 hjálpir luttakarunum við, men verður vanliga gjørt við einum realkreditláni, upplýsir Hanne Sønderby.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. november 2020

Møguliga verður latið upp undan jólum

Tunlafelagið ætlar at loyva almenninginum at koyra ígjøgnum Eysturoyartunnilin 19. desember

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Nú verður av álvara tosað um, at Eysturoyartunnilin verður latin upp fyri almennari ferðslu longu undan jólum.

Tunlafelagið segði í vikuni, , at tað verður miðað eftir at lata tunnilin upp leygardagin 19. desember.

Hetta veldst tó um, hvussu tað gongur við at royna teknisku útgerðina í tunnlinum av. Ætlanin er at halda eina trygdarvenjing við luttøku av løgreglu og sløkkiliðum í tunlinum 17. desember. 

(Mynd: Ólavur Frederiksen)

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. november 2020

Føroyaflúgvingin hjá SAS tikin uppaftur í vár

Fyrsti túrur verður eftir ætlan 28. mars, og longu nú ber til at keypa ferðaseðlar, men broytingar kunnu koma fyri, sigur kunningarleiðarin hjá SAS

Mynd: Jens Kr. Vang

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Skandinaviska flogfelagið SAS, sum gavst at flúgva til Føroya fyrr í ár, tekur Føroyaflúgvingina uppaftur í vár.

Fyrsti túrur verður 28. mars 2021, og longu nú ber til at keypa ferðaseðlar á heimasíðuni hjá SAS.

Sambært John Eckhoff, kunningarleiðara hjá SAS, kunnu broytingar tó koma fyri.

– Tað er umráðandi at minnast til, at í teimum tíðunum vit liva í nú, kunnu broytingar koma fyri, sigur hann við Útvarpið.

SAS ger harafturat tríggjar túrar til Føroyar um jólini.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. november 2020

Yvirlit: Hesar fyritøkur hava fingið covid-19 stuðul

Fyritøkurnar sum fingu mest fingu 240.000 krónur. Fyritøkan sum fekk minst, fekk smáar sekstúsund krónur

(Mynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Taks hevur gjørt yvirlit yvir tey feløg sum hava fingið stuðul til fastar útreiðslur orskað av Covid-19.

Yvirlitið vísir upprunaliga útgjaldið og endaliga útgjaldið grundað á staðfest tap. Er endaliga útgjaldið lægri enn upprunaliga útgjaldið, skal felagið rinda útgoldnan stuðul aftur. Er endaliga útgjaldið hinvegin hægri enn upprunaliga útgjaldið, fær felagið eitt eykaútgjald.

Hevur afturgongdin í umsetninginum endaliga víst seg at vera undir 40% ella hevur eitt felag ikki latið TAKS uppgerð yvir veruliga umsetningin umframt veruligu føstu útreiðslurnar í stuðulstíðarskeiðnum, so lýkur felagið ikki treytirnar fyri at fáa stuðul.

Fyritøkurnar sum hava fingið mest eru Sp/f Vitan og Sp/f Fitnessfo, sum hava fingið 240.000 krónur hvør.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

93 prosent av føroyingum meta seg hava góða heilsu

Tað vísir ein spurnakanning, sum Fólkaheilsuráðið gjørdi í fjør, sum hevði til endamáls at kanna heilsustøðuna og trivnaðin hjá føroyingum

(Savnsmynd: Hagstova Føroya)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

93 prosent av føroyingum meta seg sum heild hava góða heilsu, og fleiri kvinnur enn menn meta heilsustøðu sína vera góða. Tað vísir ein fólkaheilsukanning, sum Fólkaheilsuráðið gjørdi í 2019.

Í kanningini, sum hevði til endamáls at kanna heilsustøðuna og trivnaðin hjá føroyingum, vórðu spurningar sendir 6.000 tilvildarliga valdum føroyingum, og umleið helvtin valdi at taka lut í kanningini.

Talan er um ein av størstu spurnakanningunum, ið er gjørd í Føroyum, og tí er hon eitt gott grundarlag fyri at staðfesta heilsustøðu og trivnað hjá føroyska fólkinum, sigur Fólkaheilsuráðið.

Heili 93% av føroyingum meta sína heilsu vera avbera góða, stak góða ella góða, meðan danir liggja á 83 prosent. Eisini eru fleiri kvinnur enn menn, ið meta sína heilsustøðu vera góða, og eru tað tey í aldrinum 45-54 ár, sum í størsta mun halda seg hava eina góða heilsu. Hinvegin eru tað teir yngstu og elstu aldursbólkarnir, sum í minsta mun meta sína heilsu verða góða. Í aldursbólkinum 18-24 ár eru tað út við 10%, ið meta sína heilsu vera minni góða ella vánaliga, vísir kanningin.

Tað, at tey ungu halda seg hava eina verri heilsustøðu enn tey eldru, sæst sambært kanningini, aftur, tá hugt verður eftir sálarligari heilsu. Her eru tað tey ungu og serliga tær ungu kvinnurnar, sum meta seg hava ringastu sálarheilsuna.

Tað eru eisini tey ungu, ið kenna seg tyngd av síni fíggjarstøðu og bústaðarstøðu og hava tað truplari at gjalda rokningar enn tey eldru, sigur Fólkaheilsuráðið.

Tey, ið hava eina ringa sálarliga heilsustøðu hava eisini hava trupulleikar við svøvni og í størri mun taka pínustillandi og nervastillandi heiligvág. Eisini sæst ein neiligur samanhangur í millum ringa sálarliga heilsustøðu og heilsuvanar.

Tá tað kemur til heilsuvanar, so er eisini rúm fyri bata á fleiri økjum, serliga tá tað kemur til vekt, rørslu og royking, sigur Fólkaheilsuráðið.

– Sum gongdin við heilsuvanum er nú, so er ikki til at siga, um vit í Føroyum halda fram við at meta okkara heilsustøðu at vera góða. 

– Lands- og kommunaluleiðslurnar, umframt at samfelagið sum heild eigur at taka hesa vitan til eftirtektar og leggja til rættis eina breiða og burðardygga fyribyrgingarætlan, har høvuðsdentur eigur at vera lagdur á at styrkja sálarligu og sosialu heilsuna hjá ungum, umframt á skipaðan hátt at steðga ógvusligu økingini í yvirvekt, sum hongur saman við sera ringum kostvanum og kropsligum óvirkni. Eisini eiga tøk at vera tikin politiskt fyri at fáa talið á roykjarum longur niður.

Fólkaheilsuráðið hevur eisini ítøkiligar ætlanir at betra um hesi viðurskiftini, men hetta krevur fyrst og fremst politiskan vilja frá allari politisku skipanini og eitt vælskipað samstarv ímillum stovnar í øllum landinum, sigur ráðið.

Frágreiðingin hjá Fólkaheilsuráðnum sæst her.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. november 2020

Ikki nógv eftir av tjaldinum

Á Glasi mugu timburlærlingarnir fáa eina nýggja loysn. Tjaldið fór í vindinum farna vikuskiftið

(Mynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tað var ikki nógv eftir av tjaldinum sum var sett upp uttan fyri miðnámsskúlan Glasir í Marknagili. Timburlærlingarnir hava seinastu tíðina hildið til í tjaldinum, sum fór í nógva vindinum seinasta vikuskiftið.

Sløkkiliðið í Havn fekk boðini fríggjakvøldið, og fór út á Marknagil at tryggja tað, sum tryggjast kundi.

Leygarmorgunin stóð bara ein partur av skrokkinum eftir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. november 2020

Áheitanir um harðskap øktar við 50 prosent í 2020

Í sambandi við Altjóða dagin móti harðskapi móti kvinnum varpa Kvinnuhúsið, Kvinnufelagið í Havn, og Amnesty International Føroyar ljós á vaksandi talið á áheitanum, sum Kvinnuhúsið hevur fingið

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tá koronafarstóttin kom til Føroyar, valdu myndugleikarnir at stongja landið niður. Alt steðgaði upp. Fólk vórðu biðin um at vera heima, og í Kvinnuhúsinum var larmandi tøgn í nakrar vikur. Men bæði áðrenn og eftir hesar vikurnar hava tølini fyri áheitanum til Kvinnuhúsinum verið hægri enn undanfarin ár.

2020 er sostatt eitt ár við serliga nógvum áheitanum um harðskap. Sambært Kvinnuhúsinum eru higartil komnar 648 áheitanir í ár. Tað er 116 fleiri enn í fjør.

Í 2019 var talið 432, og í 2018 var talið 434. Talan er sostatt um ein vøkstur á 50 prosent frá í fjør.

– Sum samfelag eiga vit av vísa hesum trupulleikum størsta áhuga, og seta okkum fyri at finna svar, soleiðis at tølini í 2021 verða lægri og ikki hægri enn í ár.

Soleiðis siga teir tríggir felagsskapirnir, Kvinnuhúsið, Kvinnufelagið í Havn, og Amnesty International Føroyar, sum í felags tíðindaskrivi vísa á, at tølini hjá Kvinnuhúsinum siga okkum, at vit mugu geva hesum samfelagstrupuleika serligt uppmerksemi.

Trýstið av áheitanum frá kvinnum, sum eru og hava verið fyri harðskapi, øktiskt so hvørt sum samfelagið lat upp aftur. Talan er serliga um tølini fyri harðskap, har rúsevnismisnýtsla er partur av hendingunum, tølini fyri materiellan og tølini fyri fíggjarligan harðskap.

Eisini børnini verða rakt av harðskapinum.

Samstundis sum harðskapurin er øktur munandi seinasta árið, eru bústaðarmøguleikarnir ógvuliga avmarkaðir, og hetta hevur við sær, at børn eru noydd at liva í heiminum við harðskapi longri enn neyðugt.

Hetta tí at ein, sum ynskir at flyta frá harðskapinum í roynd og veru ikki hevur eitt annað stað at fara, vísa felagsskapirnir á.

– Tað er eingin loyna, at tað eru bólkar í samfelagnum, sum hava verri møguleika at ogna sær ein bústað ella at leiga, soleiðis sum miðanprísurin fyri at leiga alsamt økist. Eisini hetta er ein avbjóðing, sum vit sum samfelag, mugu taka í álvara. Tí um børn eru vitni til harðskap ella sjálvi verða útsett fyri harðskapi, so er stórur vandi fyri at harðskapurin setur sjónlig spor langt inn í vaksnalívið. Vit mugu heilt einfalt hjálpa hesum bólkum í okkara samfelag, sum hava átroknadi tørv á hjálp anno 2020.

Eitt annað slag av harðskapsmálum, sum er økt munandi í ár, eru harðskapsmál, har annar ella báðir partar eru rúsaðir. Talið á hesum málum eksploderaði í ár, økingin var heili 256 prosent. Í fjør var talið á hesum áheitanum 74, meðan talið higartil í ár er komið uppá 264. Hesin bólkur eru serliga útsettur, tí fleiri av hesum detta ímillum skipanir, siga felagsskapirnir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. november 2020

BankNordik setir negativu rentuna niður

Men markið fyri nær negativ renta verður kravd, verður samstundis sett niður úr 500.000til 250.000 krónur

 

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

BankNordik setir frá 1. Januar at rokna nýggjan rentusats fyri negativu rentuna, sum tikin verður fyri innistandandi upphæddir.

Rentan minkar við 0,15 prosentstigum úr -0,75 til 0,6 prosent.

Men samstundis verður upphæddin, sum er umfatað av negativari rentu eisini settu niður. Sum nú er, verður negativ renga bert tikin fyri upphæddir oman fyri hálva millión. Frá nýggjárinum skulu kontur við yvir 250.000 krónum eisini rinda rentu fyri at hava pengar innistandandi í BankNordik.

BankNordik gevur møguleika at hava tríggjar innlánskontur uttan at gjalda negativa rentu. Men tað er bert um upphæddirnar eru undir ávikavist 250.000 krónum og 50.000 krónum fyri kontu nummar tvey og trí.

- Fer upphæddin á hesum kontum uppum ásettu mørkini, skal kundin gjalda negativa rentu á -0,60 prosent av tí upphædd, sum fer uppum markið. Um kundar hava fleiri enn tríggjar vanligar innlánskontur, verður negativ renta goldin av hesum kontum.

1.januar 2021 verður rentan á pensjónskontum eisini broytt frá -0,75 til -0,60 prosent, og hetta er galdandi frá fyrstu krónu.

Børn og ung undir 29 ár eru tó undantikin negativum rentum, og hevndu broytingarnar eru sostatt ikki galdandi fyri kundar undir 29 ár. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. november 2020

Fyritøkur trekt upp á gjaldførið tá samfelagið lat aftur

Fallið í innlánunum hjá vinnuni í mars og apríl 2020 bendir á, at fyritøkurnar hava trekt upp á gjaldførið vegna mista sølu, tá stórur partur av samfelagnum lat aftur. Landsbanki Føroya hevur givið út frágreiðing um fíggjarliga støðufestið í føroyska bankageiranum fyri triðja ársfjórðing 2020

(Savnsmynd)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Myndin niðanfyri vísur pening á bók hjá føroysku vinnuni í føroysku peningastovnunum. Innlánini hava stórt sæð verið vaksandi síðani 2014. Tó sæst eitt fall í innláninum í fyrru helvt av 2020.

Fallið í innlánunum hjá vinnuni í mars og apríl mánað í 2020 bendir á, at fyritøkurnar hava trekt uppá gjaldførið vegna mista sølu, tá stórur partur av samfelagnum lat aftur.

Fíggjarstøðan hjá størsta partinum av føroysku vinnuni er góð, hóast fyritøkur innan serliga ferðavinnu og gisti- og matstovuvinnu, hava mist stóran part av teirra sølu seinasta hálva árið.

Umframt hjálparpakkarnir, sum veittu inntøkustuðul til heimsendar løntakarar og fíggjarligan stuðul til fastar útreiðslur hjá fyritøkum, er avrokningin av MVG og gjaldsfreistin at rinda tollkreditt, longd. Hetta hevur styrkt um gjaldførið hjá vinnuni, og er væntandi ein av orsøkunum til, at vinnan ikki hevur eftirspurt meira fígging enn vanligt, hóast Covid-19 hevur gjørt um seg í Føroyum.

Eisini fíggjarstøðan hjá føroysku húsarhaldunum er sambært peningastovnunum góð; tey hava stór frívirði í sethúsunum og innlán í bankunum, og hava tí møguliga ikki stóran tørv á at læna pening.

Yvirskipað tykist føroyski búskapurin at vera sloppin væl ígjøgnum fyrsta umfarið av Covid-19. Húsarhaldini hava ikki biðið um skáa í størri mun, enn tey plaga, og størsti parturin av vinnuni hevur megnað at fóta sær við at nýta burturav egnari uppsparing og partvíst við at taka av tilboðnum um skáa frá bankunum. Enn eru útlitini tó óviss.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. november 2020

Hjálparpakki 2: Í alt fimm milliónir krónur vórðu goldnar í stuðli

126 fyritøkur fingu tilsamans 4.973.830 krónur í COVID-19 stuðli, vísir uppgerð hjá Taks

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Hjálparpakki 2, har fyritøkur kundu søkja um COVID 19-stuðul til fastar útreiðslur, er nú endaliga uppgjørdur. Samlaða stuðulsupphæddin gjørdist 4.973.830 krónur, sum vórðu býttar ímillum 126 fyritøkur.

Stuðulstíðarskeiðið var frá 1. apríl til 30. juni
Fyritøkur kundu søkja um stuðul til fastar útreiðslur, alt eftir hvussu nógv umsetningurin væntaðist at minka í stuðulstíðarskeiðnum. Væntaðist hann at minka 40-60%, var stuðulin helmingurin av føstu útreiðslunum. Væntaðist hann at minka 60-100%, var stuðulin tríggir fjórðingar av útreiðslunum.

Stuðulin varð útgoldin fyribils, og tá ið endaliga afturgongdin í umsetninginum var staðfest, bleiv mótroknað. Summar fyritøkur høvdu størri afturgongd enn væntað, og hesar kundu fáa meiri stuðul. Aðrar høvdu minni, og tær kundu koma í ta støðu at skula rinda stuðul aftur. Varð afturgongdin minni enn 40%, skuldi allur stuðulin rindast aftur.

Í fyrsta umfari vórðu 6.057.615 krónur útgoldnar
Eftir endaligu uppgerðina fingu 44 fyritøkur meiri stuðul, og 82 skuldu gjalda stuðul aftur, heilt ella lutvíst. Soleiðis gjørdist endaliga stuðulsupphæddin til tær 126 fyritøkurnar í alt 4.973.830 krónur.

Størsta stuðulsupphæddin var 240.000 krónur, sum var lógarhámarkið, hin minsta var 4.603 krónur.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. november 2020

Var ikki ecstasy men sjóverkstablettir

Tablettirnar, sum vórðu funnar í meginskúlanum í Sandoynni vóru sjóverkstablettir

(Mynd: Google Maps)

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

Tað var síðst í oktober, at tablettir, sum vórðu hildnar at vera ecstasy-tablettir, vórðu funnar í skúlagarðinum á Sandoyar Meginskúla.

Men nú er greitt, at talan var um sjóverkstablettir. Tað upplýsir Heri Andreassen, leiðari á kanningardeildini hjá løgregluni.

Tablettirnar vórðu fyrst kannaðar í Føroyum, og sambært tí úrslitinum var talan um ecstasy. Hetta er tó bara vegleiðandi, og tablettirnar vórðu tó sendar til Danmarkar at kannast nærri.

Har var staðfest, at tað vóru sjóverkstablettir.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. november 2020

– Vit hava skyldu til at varðveita føroyska rossið

Sjálvboðið arbeiði er orsøkin til, at vit í Føroyum enn hava serstaka føroyska rossaslagið. Men skulu rossunum vera lív lagað í framtíðini, mugu politisk átøk gerast, sigur Ingilín Didriksen Strøm í fyrispurningi til landsstýrismannin við umhvørvismálum

Ingilín Didriksen Strøm, tingkvinna fyri Javnaðarflokkin

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Føroyska rossið er sermerkt og finst bara her í Føroyum. Varðveitslan av føroyska rossinum hevur í nógv ár dúvað upp á sjálvboðið arbeiði, og tá farið varð undir at varðveita rossið vóru einans fimm ross á lívi. Í dag eru á leið 90 føroysk ross, harav 50 lívdjór. Skulu vit tryggja okkum, at stovnurin ikki doyr út, er neyðugt við 200 lívdjórum. Men tað eru ov fá, sum ala, tí avtakararnir eru ov fáir, og við tí alingini, sum er í dag, veksur innannøringin so mikið, at kjansurin fyri, at stovnurin um nøkur ár ikki kann geva avkom, er stórur, siga serkøn.

– Vit hava skyldu til at varðveita djórasløg, ið eru serføroysk, eisini føroyska rossið sigur Ingilín Didriksen Strøm.

Í fyrispurningi til Helga Abrahamsen, landsstýrismann við umhvørvismálum, vísir hon á, at Føroyar í 2010 tóku undir við altjóða sáttmálanum um lívfrøðiligt margfeldi (CBD sáttmálin), og at vit við hesum millum annað hava bundið okkum til at varðveita lívfrøðiliga margfeldið, ið bara finst í Føroyum.

Hon vísir eisini á, at í Føroyum eru nógv rossaáhugað og reiðfólk, ið nýta onnur ross enn føroysk, og at tað er skilligt, tí tað er ymiskt, hvat mann ynskir at brúka rossini til. Men hóast øll, sum kundu nýta føroysk ross, nýttu tey, so vóru tað framvegis ov fá til, at stovnurin varð bjargaður frá at doyggja út.

– Vit vita um onnur serføroysk djórasløg, eitt nú føroysku kúnna, ið eru útdeyð vegna vantandi átøk. IPBES metir í løtuni, at svinnið í lívfrøðiligum margfeldi gongur 100 til 1000 ferðir so skjótt, sum áður, vegna eitt nú dálking, veðurlagsbroytingar og menniskjaliga týning av búøki. Tann gongdin má vendast, og her heima mugu vit eitt nú bjarga føroyska rossinum. Tað kunnu vit m.a. gera við at skráseta og útflyta tey føroysku rossini, so áhugin fyri føroysku rossunum aðrastaðni kann hjálpa til við at tryggja rossastovnin, sigur Ingilín Didriksen Strøm og vónar, at landsstýrismaðurin tekur málið í størsta álvara.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. november 2020

Smoltstøðin á Glyvradali útbyggjast við 13.000 rúmmetrum

Sáttmáli er undirskrivaður, arbeiðið byrjar í februar, og verður væntandi liðugt í mars 2023

Regin Jacobsen, forstjóri í Bakkafrost, og Robert Hundstad, stjóri í Nofitech, skriva undir sáttmála

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Bakkafrost fremur stórar íløgur í útbygging av smoltstøðum. Hetta er partur av felagsins strategi at ala laksin longur á landi. Málið er at náa eina miðalvekt á 500 gram og stytta vakstrartíðina á sjónum niður í 12 mánaðir í 2022.

Sum liður í hesi tilgongd er avtala nú gjørd um útbygging av smoltstøðini á Glyvradali í Eysturoynni.

Støðin skal byggjast út við 13.000 rúmmetrum, og kemur smoltstøðin á Glyvradali í framtíðini at framleiða 4 milliónir smolt um árið. Núverandi karrúmdin er umleið 1.500 rúmmetrum, og harvið er talan um ógvuliga stóra útbygging.

Fyrr í ár varð hol sett á arbeiðið at gera lendið byggiklárt, og hósdagin í farnu viku varð sáttmáli undirskrivaður við Nofitech, ið skal standa á odda fyri byggingini. Verkætlanin fevnir um útbygging við trimum nýggjum hallum, og byrjar hetta arbeiðið í februar 2021. Útbyggingin verður væntandi liðug í mars 2023.

Bakkafrost hevur seinastu árini gjørt stórar íløgur á smoltøkinum, og felagið er farið undir útbygging av smoltstøðunum á Viðareiði og á Norðtoftum. Arbeiðið á Viðareiði fór í gongd fyri tveimum vikum síðani, og á Norðtoftum er liðugt planerað.

Tá útbyggingarnar av smoltstøðunum á Norðtoftum og á Glyvradali standa lidnar, fara hesar báðar tilsamans at hava eitt rúmføri á stødd við smoltstøðina norðuri á Strond, sum er umleið 30.000 rúmmetrar.

Niðanfyri síggjast myndir av útgrevstrinum á Glyvradali og av nýggju smoltstøðini, sum hon fer at síggja út á vári 2023.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 23. november 2020

600.000 frá Fólkatinginum til nýggjan buss

Trivnaðargrunnurin fyri sjúklingahotellið í Keypmannahavn fær nú pening at keypa nýggjan buss fyri

Gamli Sóljubussurin

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Eftir umbøn frá Edmundi Joensen, fólkatingslimi hjá Sambandsflokkinum, eru 600.000 krónur játtaðar á tiltaksgoymsluni innan sosial-, heilsu-, og arbeiðsmarknaðarøkið 2021, vanliga nevnd satspuljan, til nýggjan buss til Trivnaðargrunnin fyri sjúklingahotellið Tórshavn í Keypmannahavn.

Trivnaðargrunnurin fyri sjúklingahotellið Tórshavn kann nú keypa ein nýggjan buss til sjálvbodna koyring av sjúklingum og avvarðandi, sum tey leingi hava ynskt sær. Tað er greitt, eftir at 600.000 krónur eru játtaðar til bussin av tiltaksgoymsluni innan sosial-, heilsu-, og arbeiðsmarknaðarøkið, vanliga nevnd satspuljan.

- Tað er eingin ivi um, at Trivnaðargrunnurin ger eitt megnar arbeiðið fyri sjúklingar og avvarðandi á Sjúklingahotellinum Tórshavn. Eg eri tí sera glaður um, at allir flokkar á Folkatingi hava verið jaligir mótvegis okkara uppskoti og hava valt at ganga ynskinum á møti. Við teimum 600.000 krónunum, ið eru játtaðar, kann Trivnaðargrunnurin keypa ein nýggjan buss og framvegis gera gerandisdagin á sjúklingahotellinum eitt sindur lættari hjá teimum ið búgva har, sigur Edmund Joensen.

Trivnaðargrunnurin hevur í mong ár gjørt sjálvboðið arbeiði fyri sjúklingar og avvarðandi, sum í longri ella stytri tíð eru í sjúkraørindum í Danmark og búgva á Sjúklingahotellinum Tórshavn í Keypmannahavn. Trivnaðargrunnurin er mannaður av eldsálum, sum brúka ein stóran part av síni frítíð til at hjálpa og økja um trivnaðin hjá føroyingum, sum eru í einari torførari støðu og langt burturi heimanifrá trygga umhvørvinum í Føroyum.

Hendan tilbúgvingin hevur ómetaliga stórt virði fyri tey, ið búgva á sjúklingahotellinum, og ein partur av hesi tilbúgvingini eru ókeypis útferðir við Sóljubussinum, sum bussurin hjá grunninum eitur. Hesar útferðir eru til stóra gleði fyri sjúklingar og avvarðandi, tá gerandisdagurin á sjúklingahotellinum gerst eintáttaður.

Sóljubussurin er tó niðurslitin, og Trivnaðargrunnurin hevur tí leingi ynskt sær, og savnað pening inn, til ein nýggjan buss við allari neyðugari útgerð. Ein nýggjur bussur kostar á leið 1,3 mió. kr., og grunnurin hevur sjálvur savnað inn 700.000 kr.

Við játtanini hjá Fólkatinginum verður nú møguligt hjá Trivnaðargrunninum at keypa ein nýggjan Sóljubuss, ið framyvir eisini kemur at gleða nógvar føroyingar og vónandi lætta um eina tunga støðu.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Skoytibreyt í fullari stødd á niðara vølli í Gundadali

Hon verður í krókinum móti B36-húsinum, og arbeiði er byrjað. Har er nøktandi streymur, og staðsetingin hevur ikki avleiðingar fyri ferðslu, grannar ella onnur

Í samráð við HB og B36 er tryggjað, at skoytibreytin ikki ávirkar teirra virksemi (Mynd: Tórshavnar kommuna)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Tórshavnar kommuna boðaði fyrr í vikuni frá, at nú kunnu børnini gleða seg til, at skoytibreyt í fullari stødd verður løgd á niðara vøll í Gundadali.

Tað hevur verið nógv tosað um staðsetanina av skoytibreytini. Nú er greitt, at hon verður í krókinum móti B36-húsinum. Hetta gevur møguleika at hava skoytibreytina í fullari stødd -  tað vil siga umleið 30 ferðir 25 metrar.

Á vøllinum er nøktandi streymur og staðsetingin hevur ikki avleiðingar fyri ferðslu, grannar ella onnur. Í samráð við HB og B36 er tryggjað, at skoytibreytin ikki ávirkar teirra virksemi, skrivar kommunan.

Arbeiðið at leggja breytina er byrjaði týsdagin. Niðari vøllur skal skiftast til várs – peningur er játtaður í 2021 til hetta arbeiðið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Hevur lisið søgur fyri teimum eldru í 25 ár

Vesturstova í Fuglafirði skipaði fyri fráfaringarhaldi fyri Judith Olsen, sum fyri 25 árum síðani byrjaði sum vitjanarvinur, og síðani fór at lesa søgur fyri øllum búfólkunum á sambýlinum

Mynd: Eysturkommuna

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Herfyri skipaði eldrasambýlið Vesturstova í Fuglafirði fyri fráfaringarhaldi fyri Judith Olsen, sum seinastu 25 árini hevur lisið søgur fyri teimum eldru á sambýlinum.

Judith byrjaði við at gerast vitjunarvinur hjá einari eldri konu, og tá hendan flutti á táverandi Oluffustovu, helt Judith fram við at vitja. Hetta víðkaðist tá til, at hon ikki bert vitjaði ta einu konuna, men byrjaði at lesa søgur fyri øllum, sum búðu har.

Vesturstova lat upp í 1999, og fasti vikuligi tátturin hjá Judith at lesa søgur flutti við.

Spurd um, hvat fekk Judith fyrst at gerast vitjunarvin og síðani regluliga at vitja og lesa søgur fyri teimum eldru, svaraði hon, at henni dámdi sera væl at koma og lesa fyri teimum eldru, tí hon sá, at hetta frøddi tey, og føldist hetta ongantíð sum ein byrða men sum ein gleði.

Hendan siðvenjan, saman við øðrum siðvenjum, har samkomur koma inn á eldrasambýlini at hava andaktir og borgarar koma inn at vitja, at spæla kort v.m., eru sera gevandi og meiningsfullar fyri okkara eldru, sigur Nánd, sum er eldrasamstarvið hjá Eysturkommunu og Fuglafjarðar kommunu.

Vesturstova skipaði herfyri fyri einum fráfaringarhaldi fyri Judith við ábiti, felagssangi og røðum – frá fyrrverandi starvsfelaga/starvsfólk, leiðara og Judith sjálvari.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. november 2020

Tórshavnar kommuna bjóðar út øki til bygging av sethúsum og íbúðum

Miðhorn liggur millum býlingin Norðasta Horn við sethúsum og býlingin Millum Horna við íbúðum og sethúsum

Mynd: Tórshavnar kommuna

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tørvurin á bústøðum er stórur í høvuðsstaðarkommununi, og tí bjóðar Tórshavnar kommunu nú út eitt grundøki á Miðhorn til at gera leiguíbúðir, umframt eitt grundøki til útskykking til sethús ella raðhús.

Talan er um 7.000 fermetrar at stykkja út til sethús ella raðhús og aðrar 5.700 fermetrar til at byggja og umsita leiguíbúðir.

(Mynd: Tórshavnar kommuna)

Økið Miðhorn liggur millum býlingin á Norðasta Horni, við sethúsum og býlingin Millum Horna, við íbúðum og sethúsum.

Útsykkingin á Miðhorn verður sostatt bindilið millum báðar býlingarnar. Tilboð skulu latast kommununi í seinasta lagi 4. desember.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. november 2020

Runavíkar kommuna: Skattaprosentið lækkar komandi ár

Skatturin fer úr 21,75 niður í 21,5 prosent – Sambært fíggjarætlaninini fyri 2021, sum Runavíkar býráð samtykti hóskvøldið, verður skuldin hjá kommununi niðurgoldin við 6,8 milliónum, og eingi nýggj lán verða upptikin

(Mynd: Ólavur Frederiksen)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Um ársskiftið lækkar skatturin í Runavíkar kommunu úr 21,75 niður í 21,5 prosent. Spjaldrið, sum er ætlað ungdóminum úr seks til 18 ár, hækkar úr 2.000 upp í 2.500 krónur, og kostnaðurin fyri barnaansing fer niður í helvt. Hetta merkir, at goldið verður fult gjald fyri fyrsta barnið, hálvt gjald fyri annað barnið, og einki fyri triðja barnið.

Á almennum býráðsfundi hóskvøldið varð fíggjarætlanin hjá kommununi fyri 2021 endaliga og einmælt samtykt, og javnvigar hon við 236 milliónum krónum.

Eftir ætlan verður skuldin niðurgoldin við 6,8 milliónum krónum, og eingi nýggj lán verða upptikin í komandi árinum. Raksturin hækkar eisini við 3,9 prosentum, og hetta er í mestan mun ein avleiðing av stórum fólkavøkstri, sigur Torbjørn Jacobsen, borgarstjóri í Runavíkar kommunu.

Í løtuni svarar nettoskuldin hjá Runavíkar kommunu til 35 prosent av einari álíkning, og roknað verður við, at hon liggur um 40 prosent av einari álíkning um ársskiftið 2020/2021.

Runavíkar kommuna ætlar at gera íløgur fyri 56,5 milliónir krónur komandi árið. Millum tær eru keyp av gróti, umbyggingar á Røktar- og Ellisheiminum í Runavík, spælipláss á Skála, og vetrarfriðing í Elduvík.

– Runavíkar býráð hevur valt at reka kommununa í 2021 innanvert egna fíggjarliga megi og uppdrift, soleiðis, at neyðugt verður ikki at taka upp lán í næsta fíggjarári – um alt gongst sum fíggjarætlað er. Tað ber ikki til at taka lán til rakstur, heimildir eru ikki fyri hesum, men kommunan ætlar heldur ikki at læna pening til íløgur í 2021 – harafturímóti er ætlanin at gjalda niður av skuldini, sigur Tórbjørn Jacobsen, borgarstjóri.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. november 2020

Fiskastykkið gerst livandi aftur

Fiskastykkið Yviri við Strond verður nú umvælt og søgan um einasta heila fiskastykki, sum er eftir í Havnini, verður gjørd atkomulig fyri øllum.

 

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Fiskastykkið verður í dagligari talu nevnt Fiskastykkið hjá Johannes í Stórustovu. Søguliga kann sigast, at tey helst eru farin at turka fisk á fiskastykkinum í seinnu helvt av 1920-árunum ella kanska fyrst í1930-árunum.

Her bleiv fiskur hagreiddur og virkaður á stykkinum og fluttur til Suðurevropa. Størsti marknaðurin fyri klippfiski úr Føroyum var Spania, og virksemið helt uppat undir borgarakrígnum í Spania 1936-39.

Fiskastykkini vórðu staðsett soleiðis, at sólargangurin var góður, at vindurin turkaði fiskin væl, og so skuldi tað eisini vera lætt at koma framat. Steinar vórðu lagdir við frástøðu hvør til annan, og á henda hátt vóru umstøðurnar góðar at turka fiskin, sum bleiv breiddur út á Fiskastykkið.

Einki virksemi hevur verið á økinum í nógv ár, somuleiðis hevur einki viðlíkahald verið. Hetta sæst aftur.

Málið um at varðveita Fiskastykkið varð reist politiskt í 1992. Tá varð økið skrásett, og ein ítøkilig ætlan varð gjørd um at hampa økið og harnæst at varðveita Fiskastykkið. Mett varð frá einum frílendissjónarmiði, at økið av Skansanum – ella Eystfalsskeri og niðan á Boðanes – átti at fatast sum ein heild, og er Fiskastykkið yviri á Tórgarði áhugavert og hevur sjálvsagdan søguligan týdning. Málið varð samtykt í mentamálanevndini í 1995, men steðgaði har.

Málið varð tikið uppaftur, og Í desember 2017 varð samtykt at farast skuldi undir at rudda Fiskastykkið og at fáa gjørt økið til eitt uppihaldsstað og um somu leið geva hesum týðandi tíðarskeiði í føroyskari søgu rúmd í høvuðsstaðnum.


Eyðun Eliassen, arkitektur, og Marin Katrina Frýdal, forkvinna í byggi- og býarskipanarnevndini í Tórshavnar kommunu

Uppskotið byggir á ta meginreglu, at vit skulu virða tað søguliga og samstundis tora at tillaga tað til nútíðina og framtíðina. Nýtt virksemi, sum beinleiðis byggir á upprunaliga virksemið, kann kveikja nýtt lív í hetta øki í býnum. Hetta arbeiðið verður samskipað við Tjóðsavnið.

Fyrsta stig í arbeiðinum er nú byrjað. Hetta fyrsta stigið fatar um at gera eina gøtu, ið verður skorin inn í lendið frá vegnum Yviri við Strond inn til eitt innvik, ið verður felt niður í Fiskastykkið og verður uppihaldsstað. Her kunnu øll uppliva Fiskastykkið og søguna um Fiskastykkið á sumri 2021, tá ið arbeiðið, sum nú verður gjørt, er liðugt.



Í farnu viku var ástaðarfundur á Fiskastykkinum, har Eyðun Eliasen, arkitektur, Sjúrður Jacobæus, stjóri í Hjálpirót, Barbara Mikkelsen, byggifrøðingur hjá Tórshavnar kommunu og Marin Katrina Frýdal, forkvinna í byggi- og býarskipanarnevndini, umrøddu arbeiðið á Fiskastykkinum, sum nú er byrjað.

At umvæla og miðla søguna um Fiskastykkið Yviri við Strond er partur av yvirskipaðu ætlanini at gera gøtu kring Havnina við ymiskum eyðkennum og náttúruupplivingum fram við bygdum øki. Partur av ætlanini er eisini gøtan fram við Sandá, sum varð liðug í vár, gøtan í Villingardali, sum verður gjørd nú, umframt ein stutt royndargøta Yviri við Strond undir kampingplássinum, sum verður gjørd í vetur.

Seinni er eisini ætlan at gera útsýnisstað á Bukkvald. Týdningarmikil partur í fyrireikingunum til verkætlanina er uppmátingar og náttúruskrásetingar í økinum. Fiskastykkið er parturin av hesi langtíðarætlan   

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Harry og Meghan mistu eitt barn í summar

– At missa eitt barn er at bera eina næstan ótolandi sorg, sum so nógv hava upplivað men fá tosa um, sigur 39 ára gamla Meghan, sum greiðir frá hendingini í einari klummu í The New York Times

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Harry prinsur og hertogafrúan Meghan mistu eitt barn í summar. Tað avdúkar Meghan sjálv í klummu í amerikanska miðlinum The New York Times.

– Eg visti, meðan eg helt um mítt fyrstafødda barn, at eg misti mítt næsta, skrivar hon í klummuni, sum snýr seg um at missa. Søgan hevur longu vakt ans kring heimin.

Tað var í juli, meðan Meghan var í ferð við at skifta sonin Archie, sum tá var um 14-15 mánaðir, at hon brádliga føldi eina ógvusliga pínu í búkinum. Pínan var so ógvuslig, at hon datt niður á gólv við soninum í ørmunum. Nakrar fáar tímar seinni lá hon á sjúkrahúsinum.

– At missa eitt barn er at bera eina næstan ótolandi sorg, sum so nógv hava upplivað men fá tosa um, sigur 39 ára gamla Meghan, sum undirstrikar týdningin av at spyrja fólk, hvussu tey hava tað – um tey eru okay.

– Hetta árið hevur lagt stórt trýst á nógv, skrivar hon.

Sambært TV2 nevnir hon einki um, hvussu langt hon var komin, tá hon misti barnið. Sonur Harry og Meghan, Archie, varð føddur 6. mai í 2019. Tey trý fluttu til USA fyrst í hesum árinum, eftir at tey høvdu tikið avgerð um at gevastsum framtraðkandi limir í bretska kongshúsinum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. november 2020

Joe Biden fær loyvi at byrja yvirtøkuna í Washington

Almennur stovnurin, GSA, hevur givið honum loyvi at fara undir at seta síni egnu fólk í umsitingina í høvuðsstaðnum

(Savnsmynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Joe Biden kann nú formelt fara undir tilgongdina at taka yvir forsetaembætið í USA og fáa sína umsiting upp á pláss eftir sigurin á valinum 3. november.

Tað liggur fast, eftir at stovnurin, ið kallast General Service Administration, GSA, í einum brævi mánadagin ásannar, at demokraturin Biden vann valið. Harvið sigur GSA eisini gott fyri, at Joe Biden kann fara í gongd við at seta síni egnu fólk í stjórnarskrivstovurnar í Washington.

Sitandi forseti, republikanarin Donald Trump, hevur enn ikki viðurkent, at hann tapti valið, og roynir framvegis at ógilda valúrslitini í fleiri av teimum statunum, hann tapti.

Tí hevur GSA higartil ikki latið pengarnar, sum skulu til fyri at embætisverkið kann koma upp á pláss.

Men tað hendir nú, eftir at leiðarin í GSA, Emily Murphy, í brævinum viðgongur, at Biden sær út til at hava vunnið forsetavalið.

Brævið frá GSA varð sent stutt eftir, at staturin Michigan váttaði, at Joe Biden hevði fingið flest atkvøður á valinum har. Sostatt tapti Trump enn eina roynd at ógilda úrslitið av valinum, skrivar Ritzau.

Trump hevur eftir øllum at døma góðtikið at GSA nú skrivar til Biden.

Í einum uppslagi á Twitter heitti forsetin á Emily Murphy og hennara fólk um at gera tað, ið er best fyri at seta tilgongdina í verk.

- Eg vil fegin takka Emily Murphy í GSA fyri hennara trúfasta arbeiði og trúskapin mótvegis okkara landi. Hon er niðurgjørd, hótt og misnýtt – og eg ynski ikki at slíkt skal henda fyri hana, familju hennara ella starvsfólk á GSA, skrivaði Trump uttan at koma nærri inn á, hvat hann sipar til.

- Okkara mál er enn tað sama. Vit fara at halda fram við stríðnum, og eg trúgvi, at vit fara at sigra. Hóast tað – og fyri landsins besta – mæli eg til, at Emily og hennara fólk gera, tað, ið gerast skal viðvíkjandi siðareglunum, og eg havi biðið míni fólk um at gera tað sama, skrivar Trump.

Trump hevur, síðan fleiri miðlar staðfestu, at Joe Biden vann valið, sagt, at valsvik fór fram í fleiri av statunum, har úrslitið koppaði til fyrimuns fyri Biden.

Joe Biden tekur við forsetaembætinum 20. januar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Kina sendir rakett upp á mánan

Endamálið er at senda tilfar aftur til jørðina - ætlanin er at senda fólk á mánan í 2022

Kinesiska rúmdarrakettin varð send út av Hainan mánadagin (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Kina hevur sent út rúmdarrakettina Chang’e-5, sum skal heinta steinar av mánanum. Rakettin varð send út frá rúmdarstøðini á oynni Hainan.

Hetta er fyrsta ferðin í yvir 40 ár, at eitt rúmdarfar skal heinta tilfar av mánanum. Um ferðin eydnast, gerst Kina sostatt triðja landið eftir USA og Sovjetsamveldið í 1960’unum og 70’unum, sum fremja slíka ferð.

Mánafarið fekk navnið Chang’e-5 eftir eini søguligari kinesiskari mánagudinnu. Chang’e-5 varð skotin út við rakettini við navninum Langi marchurin 5. Fleiri túsund fólk fylgdu við, tá rakettin varð skotin út frá tropisku oynni Hainan sunnast í Kina.

Tað er herurin, ið stendur fyri kinesisku rúmdarætlanini. Í fjør lendi mánafarið Chang’e-4 á skuggasíðuni á mánanum.

Málið hjá Kina er í 2022 at kunna senda út eitt mannað rúmdarfar til mánan. Í Kina ferða rúmdarfarar kallaðir fyri taikonautar. Fyri at hetta skal eydnast, skal ein enn sterkari rakett framleiðast.

Endamálið hjá Chang’e-5 er at savna tilfar og steinar fyri at fáa meira at vita, hvussu mánin varð til. Tilsamans tvey kilo skulu savnast í økinum á mánanum, ið kallast Oceanus Procellarum – stormanna hav.

Tilfarið, ið savnað verður, verður skotið aftur til jarðar í einum hylki, sum eftir ætlan lendir í Innara Mongolia í desember, skrivar Reuters.

Kina hevur fyrr gjørt tvær væleydnaðar lendingar á mánanum. Í 2013 og í januar í fjør.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Heimurin næstan vanligur aftur í 2021

Líkindini fyri, at vit venda aftur til okkurt, sum líkist einari vanligari støðu, eru góð, sigur serfrøðingur hjá WHO, tó fer virusið ikki at hvørva, hóast eitt koppingarevni kemur á marknaðin

– Eg haldi tað er rættiliga, rættiliga sannlíkt, at vit venda aftur til tað lívið, sum vit kenna, sigur Mike Ryan (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Líkindini fyri, at heimurin einaferð komandi ár fer at venda aftur til okkurt, sum líkist  einari vanligari støðu, eru sera góð. Tað sigur Mike Ryan, ovasti kreppuserfrøðingurin hjá Heimsheilsustovninum, WHO.

– Eg haldi tað er rættiliga, rættiliga sannlíkt, at vit venda aftur til tað lívið, sum vit kenna, men vit verða enn noydd at hava gott reinføri og frástøðu, sigur hann í samrøðu við írska miðilin RTE.

Hendan útsøgnin kemur í kjalarvørrinum á tíðindini um, at eitt koppingarevni móti covid-19 kann verða klárt áðrenn ársskiftið. Men tað at eitt koppingarevni kemur á marknaðin merkir ikki, at nýggja koronavirusið fer at hvørva. Men kemur koppingarevnið afturat teimum tiltøkunum, sum nú eru í verk, fáa vit fleiri møguleikar fyri at venda gongdini, sleppa undan afturlatingum og steðga farsóttini.

Mike Ryan sigur eisini, at øll framvegis eiga at fylgja tey tilmæli, sum eru, á jólum.

Sambært Ritzau eru fleiri enn 60 milliónir fólk nú staðfest positiv fyri covid-19 í heiminum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. november 2020

Svenska kongshúsið rakt av covid-19

Prinsahjúnini Carl Philip og Sofia hava fingið staðfest koronasmittu

(Savnsmynd: kungahuset.se)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

41 ára gamli Carl Philip prinsur og og 35 ára gamla Sofia prinsessa av Svøríki, hava bæði fingið staðfest covid-19. Tað boðaði svenska kongshúsið frá í eini fráboðan hósdagin.

Prinsahjúnini fóru sjálvboðin í sóttarhald í gjár eftir at illgruni var um smittuna. Hósdagin kom so úrslitið av royndunum.

Kongshúsið skrivar, at Carl Philip og Sofia bert hava veik sjúkueyðkenni, og at tey hava tað gott eftir umstøðunum. Tey sita í sóttarhaldi í egna heimi teirra í Djurgården.

Eisini teir báðir synirnir, fýra ára gamli Alexander og trý ára gamli Gabriel, eru í sóttarhaldi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. november 2020

Eli Smith sniðgivið kærleikskúluna 2020

Ruth Thomsen, ráðgevi í Sjóndeplinum og forkvinna í Blindafelagnum, fekk fyrstu kærleikskúluna – Nýggja kærleikskúlan varð avdúkað á Listasavn Føroya í dag

Soleiðis sær kærleikskúlan 2020 út

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Á hátíðarløtu í Listasavni Føroya í dag varð nýggja kærleikskúlan hjá Dugna avdúkað. Í ár er tað listamaðurin Eli Smith (f. 1955), sum hevur sniðgivið kærleikskúluna.

Eli hevur arbeitt við gróti síðani 2003. Fyrst menti hann eina málitøkni, sum inniber at mjølva grót og annað náttúrutilfar til litevni, sum hann stroyir í fleiri løgum á plátu/lørift við akrylbindievni (“grótmálningur”). Seinni fór hann eisini undir at skera grótið í flísar og seta tær saman til brotamyndir.

Náttúran og hennara ríku skapanarmøguleikar hugbinda Eli. Listin er ekspressionistisk. Har ið grótmálningurin einamest lýsir landsløg í Føroyum, so eru brotamyndirnar í stóran mun lýsingar av bíbilskum evnum.

Eli Smith sigur soleiðis um Kærleikskúluna 2020 í orðingini, sum fylgir við kúluni:

Fevna
Landslagsmyndin á kærleikskúluni er ein vatnlitsmynd, sum er gjøgnumskygd. Á botninum eru eggini úr lekasteini, umgyrd við myrkum sandi úr Søltuvík.

Landslagsmyndin við spógvanum er sprottin úr góðum summarkvøldum uppi á Vatnaskørðum í Hoyvíkshaga, har eg arbeiddi í míni flytbaru málarastovu. Ein fragd at hoyra spógvans vakra lát, og ikki høvdu eg og míni verið har leingi, til vit funnu reiðrið við fýra eggum, sum vóru grøn- og brúnlitt við dimmum blettum. Spógvahjúnunum dámdi tó lítið, at vit komu reiðri teirra so nær, sum tey so kærleiksfult vóru um og vardu – sum í sanginum “Eg veit eitt spógvareiður”. Og hvør kann liva uttan kærleika? Lívið byrjar jú við móðurkærleikanum, at elska og vera elskaður, at taka ímóti kærleika og at geva hann víðari – alt hetta er við til at menna Skapningin. Men hin fullkomni kærleikin kemur omanífrá, frá Skaparanum sjálvum, sum er hin algevandi Kærleikin.

Kærleikskúlan avmyndar spógvan, sum eisini er ein Guds skapningur. Hann ger alt fyri at verja tey verjuleysu eggini – ja, er enntá klárur at geva lív sítt fyri tey.

Tólvta árið á rað
Kærleikskúlan er eitt serligt listarligt átak, har Dugni saman við umboði fyri Listasavn Føroya og landsstýrisfólkinum við mentamálum velur eitt av Føroya mætastu listafólkum at sniðgeva kúluna. Kærleikskúlan er framleidd í avmarkaðari nøgd, og verður bert seld í eitt avmarkað tíðarskeið. Allur søluágóðin fer til mennandi virksemið hjá Dugna.

Hetta er tólvta árið á rað, at Dugni letur Kærleikskúluna úr hondum.

Undanfarin ár hava hesi listafólkini sniðgivið Kærleikskúluna:
Tróndur Patursson (2009)
Sigrun Gunnarsdóttir (2010)
Hansina Iversen (2011)
Zacharias Heinesen (2012)
Edward Fuglø (2013)
Astrid Andreassen (2014)
Astri Luihn (2015)
Eyðun av Reyni (2016)
Guðrið Poulsen (2017)
Ole Wich (2018)
Rannva Kunoy (2019)

Ruth Thomsen, ráðgevi í Sjóndeplinum og forkvinna í Blindafelagnum, við kærleikskúluni 2020

Heiðurin av fyrstu kúluni
Tá Kærleikskúlan verður avdúkað, verður somuleiðis ein serligur heiður sýndur einum persóni ella felagsskapi, sum fær fyrstu kærleikskúluna. Hesin skal á onkran hátt hava verið við til at betra umstøðurnar hjá fólki við skerdum førleikum og hava víst serligt framfýsni og áræði, sum ávirkar virkisøkið hjá Dugna.

Aftur í ár kundi almenningurin senda inn uppskot til, hvør skuldi fáa heiðurin og heili 89 uppskot komu inn.

– Hetta sigur okkum, at nógv fólk eru í Føroyum, sum gera eitt stórt arbeiði og taka nógv eyka tøk fyri onnur. Tað fegnast vit um, sigur Dugni.

Stýrið fyri Dugna, sum eru Jórun Gardar, Elkin Klettheyggj, Magni á Deild Olsen, Tóra við Keldu og Martin Karl Olsen valdu at heiðra Ruth Thomsen, ráðgeva í Sjóndeplinum og forkvinnu í Blindafelagnum.

Um fyrimyndina verður sagt:
Hon er ein góð, virðilig rødd, sum er ein fantastisk umboðan fyri tey, hon arbeiðir fyri. Hon ber eitt brek, sum er ein partur av henni, men hetta er tó ongin forðing fyri at gera eitt megnarverk fyri nógv onnur menniskju. Kortini sær hon ikki forðingar, men dugir at skapa møguleikar.

Hon er altíð til reiðar at hjálpa, og so er hon sera arbeiðssom og íðin, og hon steðgar ikki, fyrr enn málið er rokkið.

Henni hevur eydnast at varpa ljós á umstøður hjá fólki, ið eru blind ella sjónveik, og hon er ein góð og virðilig talskvinna.

Hon er sera menniskjalig og hevur eitt gott lívsmót, sum smittar á okkum onnur.

Hon hevur skipað fyri fleiri tiltøkum fyri at skapa eina fatan av umstøðunum hjá teimum, sum eru blind ella sjónveik. Júst henda fatanin er við til at betra umstøðurnar og víðka um møguleikarnar hjá teimum, sum hon umboðar.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 27. november 2020

Sunnudagin verður opera aftur á Tjóðpallinum

Talan er um klassisku teaturkonsertina Soirée Fantastique. Annfinnur Heinesen leikstjórnar og er frásøgufólk. Jóhannes Andreasen er kapellmeistari

Tey sum standa aftanfyri og/ella skulu framføra Soirée Fantastique (Mynd: Høgni Heinesen)

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Nú er aftur møguleiki at uppliva opera á Tjóðpallinum. Sunnudagin 29. november verður fyrsta framførsla av klassiskari teaturkonsert við Opera.fo.  

Talan er um Soirée Fantastique, sum Tjóðpallurin skrivar er ein einføld og stílfull framførsla við útvaldum brellbitum úr operaheiminum, har ariur og duettir, klavertónleikur og tekstur verða flættað saman. Vit uppliva brot úr kendum verkum eftir Mozart, Verdi, Puccini, Chopin, Bernstein, Bizet, Debussy og Schubert. 

Leikstjóri og frásøgufólk:
Annfinnur Heinesen

Kapellmeistari:
Jóhannes Andreasen

Sangarar:
Birita Adela Davidsen, sopran
Birita Poulsen, sopran
Ernst Sondum Dalsgarð, tenor
Herfinnur Árnafjall, bariton

Hvat er ein teaturkonsert? 
Ein teaturkonsert er ein samanrenning av tónleiki og sjónleiki sum ikki hevur eina hendingagongd í beinari tíðarrøð, men har framførslan av leikmyndum úr ymiskum verkum verður avbrotin, og um somu tíð samanbundin, við ymiskum teksti og tónleiki.

Opera.fo er samansett av føroyskum operasangarum og tónleikarum. Í 2018 framleiddu tey sínu fyrstu verkætlan, ”Dagbókin hjá Leporello”, ein føroysk kamaroperu-uppseting av operuni Don Giovanni hjá Mozart. Soirée Fantastique við Opera.fo er framleidd í samstarvi við Tjóðpall Føroya.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. november 2020

Hovbingar skipa fyri víkingafestivali

Hamradun og Týr spæla í høvdingabygdini 28. og 29. mai

Pól Arni Holm, oddamaður í Hamradun, her á palli saman við Týr. Bæði Hamradun og Týr verða við á Víkingafestivalinum í Hovi (Savnsmynd: Jens Kr. Vang)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Ein nýggjur festivalur sær dagsins ljós í Suðuroy komandi ár.

Talan er um Víkingafestivalin, sum verður hildin 28. og 29. mai í høvdingabygdini Hovi.

Festivalurin er samansjóðaður við víkingadagarnar, sum vanliga eru í Hovi hetta vikuskiftið. Á víkingadøgunum eru vanliga víkingabardagar, langeldur, grillstaður og torg vil alskyns keypsmøguleikum.

Nú verður tónleikur eisini ein týðandi partur av hesum tiltakinum, skrivar Suðuroyarportalurin. Føroyar fremstu umboð fyri víkingatónleik, rokkorkestrini Hamradun og Týr fara at spæla á festivalinum. Harafturat eru lokalu rokkararnir Asyllex umframt Janus á Húsagarði eisini komnir á plakatina.

Atgongumerkjasølan er byrjað á billett.fo 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Nýggj ungdómsskaldsøga hjá Danial Viðoy løgd fram

"Tvístøða", sum snýr seg um Viðareiðisdreingin og miðnámsskúlanæmingin Bartal, varð løgd fram í sambandi við Bókadagar í Norðurlandahúsinum

29 ára gamli Danial Viðoy hevur skrivað skaldsøguna "Tvístøða" (Mynd: Ungu Føroyar)

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Í sambandi við Bókadaga í Norðurlandahúsinum í farnu viku varð skaldsøgan "Tvístøða" løgd fram.

Talan er um nýggja skaldsøgu eftir 29 ára gamla Danial Viðoy, sum forlagið Ungu Føroyar gevur út.

"Tvístøða" er fyrsta bókin hjá Daniali Viðoy. Hon snýr seg um Viðareiðisdreingin Bartal, sum, tá ið søgan byrjar, gongur á triðja ári á miðnámi á Kambsdali, og er farin niður til Keypmannahavnar at lesa, tá hon endar.

Ungu Føroyar skrivar m.a. soleiðis um bókina:

– Vinmenninir hava alt at siga, upplivingarnar eru sterkari, tá ið tær eru felags; tá ið teir deila lívsroyndirnar og spegla sær hvør í øðrum. Vinahópurin styrkir samleika sín á konsertum, stevnum og sólarferðum. Men Bartal er á einum vegamóti, hann má finna sína egnu leið. Hann má velja millum tað at síggja til løttu og pínuleysu leiðina og ta tyngru, ið helst er tann, sum kann fáa hann at búnast sum menniskja.

– Framtíðin brosar móti Bartali, hann gleðir seg ósigiliga til at byrja ein nýggjan kapittul eftir lokið studentsprógv, tá lívið tekur hann við sær í einum brotasjógvi og noyðir hann at gera upp við partar av sínum fyrra lívi.

Tað er Eydna J. Steinberg av Viðareiði, sum áður hevur myndprýtt barnabøkur, sum hevur teknað permumyndina til "Tvístøða".

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 21. november 2020

Ranvá A. Knudsen við nýggjari uppskrifts- og ítrivsbók

Ranvá, ið er kend frá "Dreymakøkurnar hjá Ranvá" á Facebook, hevur givið út "Heimabakstur og ítriv, tá hugnin fevnir heimið", sum inniheldur uppskriftir og ymiskt ítriv, sum familjan kann gera saman til jóla

Mynd: Ranvá A. Knudsen

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

– Líka síðani eg var lítil smágenta, minnist eg meg hava havt ein serligan tokka til jólini. Hugnin, kuldin, kavin, angin av nýbakaðum køkum og ljósini gera okkurt gott við meg, og tað er hesa tíðina, eg njóti at seta tíð av til at skapa ymiskt handaligt, baka og sum heild hugna um í heiminum.

Tað sigur Ranvá A. Knudsen, sum hevur givið út nýggju bókina "Heimabakstur og ítriv, tá hugnin fevnir heimið".

Talan er um ein bók við uppskriftum og ymiskum ítrivi, sum familjan kann gera saman til jóla. M.a. inniheldur bókin uppskrift uppá cookies, konfekt og dessertir, umframt jólapynt.

Ranvá A. Knudsen er kend frá “Dreymakøkurnar hjá Ranvá” á Facebook, og er tað samanrenningina av bakstri og ítrivi, sum skapar jólahugnan í heiminum, sum hon vil raka við nýggju bókini.

Tað er Ranvá sjálv sum gevur bókina út. Hon hevur sjálvt gjørt allar uppskriftirnar í bókini, og hon hevur eisini tikið allar myndirnar og sett upp. Estra hevur prentað bókina, sum fæst til keyps kring landið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. november 2020

Manglar bara tað síðsta til føroyskan spælifilm

Nýggi føroyski spælifilmurin “111 góðir dagar” leitar eftir fígging til síðsta partin. Eftir ætlan verður hann at síggja í biografunum í mars næsta ár. Ein fjórðingur av fíggingini er longu komin inn

 

SkrivaÐ:

Sverri Egholm

“111 góðir dagar” er heitið á nýggjum føroyskum spælifilmi, sum Trygvi Danielsen og Pætur Marjunarson Dahl hava gjørt.

Filmurin, sum er 93 minuttir er nærum liðugur, og nú manglar bara tað siðsta. Á Hópfígging sóknast filmsframleiðararnir eftir fígging upp á 90.000 krónur.

Longu nú er meira enn ein fjórðingur fíggjaður, tí fólk hava longu latið yvir 24.000 í stuðli.

- Her er ársins møguleiki at fáa ein føroyskan spælifilm í biografarnar! Trygvi Danielsen hevur gjørt sín fyrsta spælifilm, og vit eru so dansandi tætt við at fáa hann lidnan. Vit mangla bert fígging til biografljóðbland og litbland. Góðu tit, hjálpið okkum tað síðsta pettið á mál, skriva teir báðir framleiðararnir Trygvi Danielsen og Pætur Marjunarson Dahl.

Filmurin snýr seg um tvær vilstar sálir við ósambæriligum heimsfatanum, sum hittast ferð eftir ferð undir margháttligum umstøðum, og tað vísir seg líðandi, at teir eru samantvinnaðir av onkrari megi, ið er nógv størri, enn teir duga at skilja.

Á hopfigging.fo sæst leikaralistin, og tað er ikki smávegis nøvn á listanum. Búi Dam og Torkil Tórgarð spæla høuðsleiklutirnar, men nøvn sum Annika Hoydal, Egi Dam, Høgni Mohr, Eivør Pálsdóttir, Joe & the Shitboys eru eisini á listanum.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 25. november 2020

Mads Mikkelsen tekur yvir Grindewald-leiklutin

Skal spæla gandakallur í triðja filminum í ‘Fantastic Beasts’-røðini

Mads Mikkelsen (Mynd: EPA)

SkrivaÐ:

Ingi Samuelsen

Tað verður danin Mads Mikkelsen, sum skal taka yvir eftir Johnny Depp eftir at hesin varð tveittur av leiklutinum í triðja filminum í røðini ‘Fantastic Beasts’.

Tað upplýsti filmsfelagið Warner Bros í gjár. 55 ára gamli danski sjónleikarin skal spæla hin óndi gandakallurin, Gellert Grindewald, í triðja filminum av “Fantastic Beasts” hjá J. K. Rowling.

Johnny Depp, sum hevur havt leiklutin í teimum fyrstu filmunum varð noyddur at gevast eftir at hann tapti eitt rættarmál í Bretlandi móti einum slaturblaði, sum umrøddi Depp sum “konubukara”.

Í rættarmálinum kom fram, at Depp og fyrrverandi kona hansara, Amber Heard, høvdu eitt lívligt hjúnalag, har harðskapur eisini var ein partur.

Depp var byrjaður upp á uptøkurnar til triðja filmin, tá hann varð biðin um at rýma frá upptøkunum.

Mads Mikkelsen hevur havt fleiri stórar altjóða filmsleiklutir, eitt nú sum ‘Doctor Strange’ í James Bond-filminum ‘Casion Royale” og sum hópdrápsmaðurin Hannibal Lechter í sjónvarpsrøðini ‘Hannibal’. Og so sjálvandi eisini altjóða viðurkendar leiklutir í donskum filmum, eitt nú ‘Jagten’ og ‘En kongelig affære’.

Filmarnir ‘Fantastic Creatures’ snúgva seg um sama kandakenda heim, sum ‘Harry Potter’-filmarnir, og ganga fyri seg umleið 60 ár undan hendingunum í søguni um Harry Potter.

Tað er J. K. Rowling sjálv, ið skrivar leikritið, og ætlanin er at gera fimm filmar tilsamans.

Triðji filmurin skal eftir ætlan koma á sumri 2022. Heitið á hesum filminum er enn ikki kunngjørt, skrivar Ritzau. 

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. november 2020

"Ikki illa meint" vunnið enn eina virðisløn

Stuttfilmurin hjá Andrias Høgenni við Mariann Hansen og Sissal Drews Hjaltalin hevur seinastu tvey árini vunnið tilsamans átta virðislønir og fingið tvær "special mentions" – leygarkvøldið vann "Ikki illa meint fyri "bedste fiktion" á Ekko Shortlist Awards í Danmark

Skíggjamynd úr "Ikki illa meint"

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Seinastu tvey árini hevur stuttfilmurin "Ikki illa meint" hjá føroyska leikstjóranum Andrias Høgenni vunnið fleiri virðislønir, og leygarkvøldið vann filmurin eina virðisløn afturat.

Talan var um virðislønina fyri "bedste fiktion" á Ekko Shortlist Awards. Filmurin varð tilnevndur til heilar fýra virðislønir – "bedste kvindelige skuespiller" (Mariann Hansen og Sissal Drews Hjaltalin), "bedste manuskript", og "bedste originale musik" (Sune Kølster), og "bedste fiktion".

Danska filmsvinnublaðið Ekko skipar á hvørjum ári fyri virðislønarhandanin fyri bestu filmunum tað árið.

Tað gongur fyri seg á tann hátt, at ein dómsnevnd ger ein lista við tilnevningum, og tá hon er vorðin almannakunngjørd, kunnu onnur atkvøða um, hvør skal vinna. Atkvøðurnar hjá dómsnevndini telja 50 prosent, og atkvøðurnar hjá lesarum telja 50 prosent.

Helst seinasta virðislønin
Virðislønin, sum varð latin fríggjakvøldið, er 8. virðislønin, sum er latin "Ikki illa meint". Umframt hesar virðislønirnar, hevur filmurin eisini fingið tvær "special mentions" á ávikavíst Nordisk Panorama, og Zubroffka Film Festival.

Hendan virðislønin verður, sambært Andrias Høgenni, helst eisini tann seinasta, sum hesin filmurin fer at vinna.

– Filmurin hevur haft eitt festivalslív uppá tvey ár, og nú byrjar tað at lækka ímóti endanum, sigur hann við Portalin.

"Ikki illa meint" snýr seg um tvær føroyskar vinkonur, Marita og Elinborg, sum av tilvild hittast í Føtex. Tað, sum byrjar sum eitt fólkaligt prát, verður til eina størri uppgerð um vinarlag teirra.

Kundi enda uppá allar mátar
Upprunaliga var tað ætlanin hjá leikstjóranum at gera ein annan film. "Ikki illa meint" varð gjørdur sum ein neyðloysn í seinastu løtu, og kenst tað tí øgiliga óveruligt, at filmurin hevur fingið tað festivalferðina og tað móttøkuna, sum hann hevur, sigur leikstjórin.

– Tað var eitt sindur sum at blaka terningar frá fimtu hædd, tað kundi enda uppá allar mátar. Eg føli ikki heilt, at eg havi uppiborið hetta. Eg kenni meg ótrúliga hepnan, tí har vóru so øgiliga nógvar umstøður, sum skuldu til, fyri at filmurin fekk ta umrøðuna, sum hann fekk. Tað at vit høvdu ein so góðan framleiðara og nakrar fantasiskar leikarar, gjørdi tað, at filmurin kom so langt, sum hann kom. Tað hevur verið ein felags tilgongd.

Virðislønir til "Ikki illa meint"

• Canal+ virðislønin, Semaine de la Critique, Cannes
• Robert virðislønin fyri besta stuttfilm
• Ákoðaravirðislønin, Odense International Film Festival
• Best European Student Film Award, Premiers Plans D’Angers
• Geytavirðislønin fyri besta stuttfilm
• Best Fiction Film - Ekko Shortlist Awards
• Besti kvinnuligi hjáleikari - Satisfied Eye Film Festival
• Besti kvinnuligi hjáleikari, Princeton Independent Film Festival

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. november 2020

Royna útibiograf í Sandoynni eisini

Mong ár eru liðin síðani biografur var í Sandoynni, og um vikuskiftið royna sandoyingar seg eisini við Drive-In-Bio

(Savnsmynd: Sverri Egholm)

SkrivaÐ:

Tíðindaskriv

Tað ræður um at lena setrini á bilinum aftur, slongja beinini uppá instrumentbrettið, og njóta góðar og klassiskar filmar Úti í Støð á Sandi hetta vikuskiftið.

Kanska tú skalt bjóða unnustuni til ein romantiskan drama film, ommubørnini til heimsgitnan teknifilm ella tú og vinfólkini fara ein túr at hyggja eftir einum jóla klassikara sum vekir gomul barndómsminnir. Nógvastaðni í Føroyum hevur verði lýst við sokallaða Drive-In Bio, og nú eiga Sandoyingar tørn at sleppa í biograf ímeðan tey sita væl til rættis í egnum bili.

Nýggjasta fyribrigdi innanfyri biograf verðina í Føroyum er Drive-In Bio. Hetta tók serliga dik á seg í ár, eftirsum tað er eitt ‘korona vinarligt’ tiltak. Nógv nýggj og øðrvísi tiltøk, eins og hetta eru sprottin úr hugflognum hjá íverksetarum, tá ið vit øll vórðu noydd at tillaga gerandisdagin. Drive-In Bio ger tað samstundis møguligt hjá borgarum í ymsu økjunum kring landi, sum ikki hava biografar, at sleppa at njóta ein biografstúr í nærumhvørvinum.

Tað sigst at føroyingar einaferð vórðu raskastu skandinavar, aftaná íslendingar, at ganga í biograf. Í 1960-70unum vórðu áleið 13 biografar í Føroyum, harímillum Skopunar Biografur. Síðani tá, er talið fallið, og nú eru Havnar- og Atlantis bio einastu biografar í Føroyum.

Mong ár eru liðin síðani biografur var í Sandoynni, og nú hava tit høvi at royna tað á ein eitt sindur øðrvísi hátt. Nakað sum hóast alt hoyrir til ein biografstúr er poppkorn, góðgæti og sodavatn, og tað verður sjálvandi eisini at fáa til keyps á staðnum frá Sandoyar Fimleikafelag.

Tríggir filmar, "Frozen II", "Home Alone 1" og "A Star Is Born" verða sýndir hetta vikuskiftið Úti í Støð á Sandi.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 26. november 2020

Til minnis um Birgar Johannesen

-

 

SkrivaÐ:

Minningarorð / Framsókn

Hósdagin 19. november bórust tíðindini um at Birgar Johannesen er farin, 74 ára gamal. Vit vistu, at hann var sjúkur, men væntaðu alla tíðina, at hesum fór hann at vinna á, tí Birgar var ein kempari. Soleiðis skuldi ikki verða, og vit senda troystandi tankar til tey, ið sita eftir hann.

Birgar var framsóknarmaður, frá tí at flokkurin kom í eygað, fyri sløkum 10 árum síðani, til nú hann legði árarnar inn. Birgar stillaði fyrstu ferð upp til kommunuval í 2016 og so aftur til júst farna kommunuval, men hann gjørdist sjúkur, júst sum valstríðið skuldi byrja.

Hann sá politiska pallin í Framsókn sum ein møguleika, har hann kundi gera nakað gott fyri Havnina, tí sum øll vita, elskaði Birgar Havnina.

Birgar var lonadrongur og vaks upp í grannalagnum við Revagarðin. Seinni giftist hann síni Elsu, og tey fingu trý børn, Bjørg, Teitur og Marin. Elsa doyði eftir sjúkralegu í 2014, og tað tók Birgari sera meint.

Birgar var virkin á so mongum økjum, men næstan altíð við Havnini sum útgangstøði. Hann var tónleikari, B36ari, Liverpool fjeppari og íðin savnari av øllum, sum hevði tilknýti til Havnina. Við tíðini gjørdust lutirnir so mikið nógvir, bæði í tali og vavi, at Birgar gjørdi sítt egna býarsavn. Býarsavnið læt hann Tórshavnar kommunu, sum nú leitar eftir hóskandi hølum.

Áhugin fyri fólki í Havn førdi eisini til, at hann gav út bókaverk um Havnina og fólkið, ið myndaðu gerandisdagin. Tað merkisverda við hesum bókum er, at á úti við 1.000 myndum eru um 8.000 fólk, ið annars ikki høvdu komið í nakra bók. Birgar læt úr hondum bókaverkini Tórshavn, Havnamyndir, Havnin - fólk og yrki. Fyri seinna verkið, Tórshavn – fólk og yrki, fekk Birgar Mentanarvirðisløn M. A. Jacobsens í 2009.

Tað var hendan brennandi passjónin, ið lá aftanfyri hugsjónirnar um Havnina. Birgar visti sjálvandi, at havnafólk koma úr øllum landinum, og tí sá hann fyri sær, at Havnin skuldi og átti at vera rúmlig, innbjóðandi og bera dám av hesum sama fólksliga margfeldi. Uttan sál er eingin Havn, plagdi hann at siga, og tað var júst hesa sálina, ið Birgar so meistarliga hevur skjalfest.

Vit fara at sakna Birgar, men hann hevur handað havnafólki, ja, øllum føroyingum, eina stafett, ið vit fara at gera alt, vit megna, fyri at bera víðari.

Birgar er farin. Eftir standa familjan, vit øll, ið kendu hann og Havnin.

Hvíl í friði góði Birgar

Vegna Framsókn
Ruth Vang, forkvinna

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. november 2020

Bygdaráðið á Nesi hevur endaliga skipað seg

Nú er greitt, júst hvør verður í hvørjari nevnd frá 1. januar. Heini Súnason Kristiansen, ið fekk flest atkvøður, skal standa á odda fyri nýggjari nevnd

 

SkrivaÐ:

Agnar Prestá

Á almennum bygdaráðsfundi seinasta hóskvøld skipaði nývalda bygdaráðið í Nes kommunu seg.

Áðrenn var greitt, at Súni í Hjøllum fór at verða valdur til borgarstjóra, og Heini Súnason Kristiansen bleiv valdur til varaborgarstjóra. Heini er upprunaliga av Skála, og hann fekk flest atvøður, 150, á valinum 10. november. Heini Súnason Kristiansen verður formaður í nýggju umhvørvisnevndini.

Hinir bygdaráðslimirnir í Nes kommunu eru Høgni Hansen, Elin á Torkilsheyggi, Jan Højgaard, Dakko Petersen og Rannvá í Túni Petersen.

Nevndarsessirnir eru soleiðis býttir:
Fíggjarnevndin: Súni í Hjøllum, formaður, Heini Súnason Kristiansen næstformaður,  og Høgni Hansen

Tekniska nevnd: Dakko Petersen, formaður, Elin á Torkilsheyggi, næstforkvinna. og Jan Højgaard

Mentanarnevndin: Elin á Torkilsheyggi, forkvinna, Jan Højgaard, næstformaður, og Rannvá í Túni Petersen.

Trivnaðarnevndin: Høgni Hansen formaður, Dakko Petersen, næstformaður og Rannvá  í Túni Petersen.

Umhvørvisnevndin: Heini Súnason Kristiansen, formaður, Elin á Torkilsheyggi og Rannvá í Túni Petersen

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 24. november 2020

Delmar Tausen aftur borgarstjóri í Hovi

Delmar Tausen fer undir sítt fjórða valskeið sum borgarstjóri – Hann tekur við eftir Jónsvein Hovgaard, sum hevur verið borgarstjóri seinastu fýra árini

 

SkrivaÐ:

Alda Nielsdóttir

Tað verður Delmar Tausen, sum tekur við sum borgarstjóri í Hovs kommunu í nýggja árinum eftir Jónsvein Hovgaard, sum ikki stillaði upp aftur.

Delmar Tausen gjørdist toppskorari á valinum í kommununi við 28 atkvøðum. Hann hevur sitið fimm valskeið í býgdaráðnum í Hovs kommunu – trý av teimum sum borgarstjóri, og verður komandi valskeið sostatt hansara fjórða valskeið sum borgarstjóri.

Fimm fólk stillaðu upp til valið í Hovs kommunu, og trý teirra vórðu vald inn. Tey eru – umframt Delmar Tausen – Jón Midjord, og Bergljót Ludvig.

Limirnir í nývalda bygdaráðnum stillaðu øll upp á Lista A. Listi B, sum hevði tvey valevni, fekk einki umboð.

Tað verður Jón Midjord, sum verður varaborgarstjóri komandi valskeið.

Greinin varð fyrstu ferð løgd út 22. november 2020